Azot

DNr. 3.17
-   Azot bitki yapraklarının koyu renk almasını sağlar.
-   Az olması halinde büyüme iyi olmaz. Eski yaprakların renkleri, açık renk alır.

Besin elementlerinin noksanlığında
Bitkilerde görülen sararma (Kloroz) ile kendini belli eder. Cılızlaşma hissedilir. Yapraklar sarı-yeşil arası renk alır. Çiçek verimi azalır ve zamansız çiçek dökümü meydana gelir. Bitkide bodur büyüme ve çalılaşma görülür. Kökler incelir ve uzar.

Bu halde, Dekara 40 kg. Amonyum sülfat (NH4)SO4 veya amonyum nitratlı gübre verilmelidir. Ancak en iyi yol toprak analizi yaptırıldıktan sonra verilecek gübre miktarı tespit edilmelidir.

Besin elementlerinin noksanlığında ortaya çıkan belirtiler.
Azot, bitki bünyesinde hareketli halde olup yaşlı organlardan genç organlara kolaylıkla taşınır. Bu sebeple, azot noksanlığı belirtileri önce yaşlı yapraklarda daha sonra genç yapraklarda görülür. Azot azlığı durumunda yaşlı yapraklardaki proteinler aminoasitlere parçalanır ve genç yapraklara taşınarak orada yeniden proteinlerin sentezine katılır. Azot noksanlığında ilk belirti, yaşlı yapraklarda açık yeşil rengin oluşumu ve daha sonra yaprakların yeşilimsi sarı, sarımsı yeşil, sarı renk olarak daha şiddetli noksanlıklar halinde krem rengine dönüşmeleridir.

Üstteki genç yapraklar bu durumda yeşil renklerini koruyabilir, ancak olmaları gerektiğinden daha küçük hale gelir. Aşırı azot noksanlığı durumunda kloroz bütün yaprak yüzeyini kapsar ve yaşlı yaprak nekroz oluşmadan önce dökülür. Yaprak dökümü aşağıdan yukarıya doğru bir yol izler. Ayrıca sürgün oluşumu zayıflar, varolan sürgünler sertleşerek odunsu bir durum alır.

Çiçek oluşumu da azot noksanlığından etkilenir. Noksanlığın derecesine bağlı olarak çiçek oluşumu geriler. Oluşabilen çiçekler ise normalden küçük kalır ve renkleri bozulur. Genellikle azot noksanlığına çiçeklerin dayanıklılığı iyidir. Kökler gövdeye oranla daha uzun, yan kök oluşumu zayıf ve az, kök rengi beyaz olur.

Eksiklik belirtisi:
Büyüme sınırlanmaktadır. Bitkilerin özellikle yaşlı yaprakları klorofil olmadığı için sarıdır.

Besin elementlerinin fazlalığında
Hızlı büyüme ve fazla gelişme görülür. Üst kısımdaki yaprak sapları aşağı bükülür. Genelde saplar kalın, sulu ve koyu yeşil renktedir. Çiçek verimi gecikir. Böyle bitkiler çeşitli hastalıklara karşı son derece hassas olurlar. Kırmızı örümcekler kolaylıkla çoğalır.
   
Azot fazlalığı halinde, gereğinden fazla azotlu gübre kullanılmamalıdır.

Besin elementlerinin fazlalığında ortaya çıkan belirtiler.
Büyümede görülen aşırı gelişme nedeniyle dokuların yumuşak olması sorunu ortaya çıkar. Yapraklar koyu yeşil renkte, büyük ve şişkindir. Üstlerinde çoğunlukla nokta şeklinde kabarcıklar görülür. Genç yapraklarda şekil bozuklukları ve yaprağın bir yanının kırmızı kahverengi olduğu gözlenir. Çiçek oluşumu ve dayanıklılığı azalır, çiçeklerin renkleri bozulur. Bitkilerde hastalıklara karşı duyarlılık artar. Azotlu gübrelerin aşırı kullanımı ayrıca bakır noksanlığına

Aşırılık / toksit belirtisi:
Bitkiler genellikle bol yapraklı ve koyu yeşil renklidir; ancak kök sistemi zayıftır. Çiçeklenme ve tohum oluşumu gecikir.

KAYNAK

Musa Altay Ziraat yüksek mühendisi Entomoloji Uzmanı
Şafak Tüzün Ziraat yüksek mühendisi Entomoloji Uzmanı
ÇİÇEK SAĞLIĞI Hastalık ve Zararlılara Karşı Koruma teşhis ve Tedavi yöntemleri Önemli Tavsiyeler